Han Bennink & Guus Janssen – Mij een Biet!
bezetting: Guus Janssen piano, Han Bennink drums
opgenomen: 5 september 2020, door Marc Schots in Beauforthuis, Austerlitz
uitgebracht: december 2020
label: ICP
aantal stukken: 8
tijdsduur: 59’42
website: icporchestra.com

door: Cyriel Pluimakers

Wat gebeurt er als je twee van de meest avontuurlijke improviserende Nederlandse musici bij elkaar zet? Dan ontstaat er een creatief vuur waar de vonken vanaf spatten en de vlammen tot ver in de zaal rijken. Zo geschiedde afgelopen augustus in het Beauforthuis waar pianist Guus Janssen en drummer Han Bennink overgingen tot een muzikaal duel. Beiden kennen elkaar al ruimschoots uit de context van het ICP Orchestra waarin Janssen met verve al een aantal jaren de rol invult van wijlen Misha Mengelberg (1935-2017).

Wendingen
Janssen is een veelzijdig muzikant die de pianotraditie van JS Bach tot Cecil Taylor in zijn binnenzak heeft. Net zoals Mengelberg is hij een grootmeester van de huppelswing, een Nederlandse variant op de klassieke jazzaanpak. Bennink is de uitgesproken slagwerkbeul die graag refereert aan de uitvindingen van Warren ‘Baby’ Dodds, de iconische drummer uit New Orleans. Als Bennink zijn set aanraakt komt de muziek al snel tot een explosie en dat levert in de dialoog met Janssen de meest onverwachte wendingen op.

Energie
De muziek die het duo produceert, beschikt over een zekere onontkoombaarheid. Als luisteraar ben je getuige van een creatief proces dat je meesleurt of je nou wil of niet. Vanaf het openingsnummer ‘Beuk’ spat de energie van de muziek af. Terloops wordt er door de pianist gerefereerd aan Thelonious Monk, Lennie Tristano en Raymond Scott of zomaar een volkswijsje of jazz standard. In ‘Verder geen Leed’ beweegt de improvisatie zich tussen elkaar aantrekken en afstoten. Een wijze van communiceren die Bennink tot een uitzonderlijk niveau had verheven in zijn samenwerking met Mengelberg.

Pesterig
Deze kenmerkende aanpak vonden we ook terug in ‘Riedel’, ‘Mikmak’ en het titelnummer ‘Mij een Biet’. Soms is de muziek ronduit pesterig van karakter, dan weer word je meegenomen in een creatieve flow. Waar bij mindere originele geesten een dergelijk proces al snel tot verveling of irritatie kan leiden, blijf je bij Janssen en Bennink op het puntje van je stoel zitten. Het van Mengelberg afkomstige ‘Op het Strand van Scheveningen’ vormt een hommage aan de grote vernieuwer, met al die fluxus-achtige kenmerken waarin het onderscheid tussen hoogstaande en banale muziek is opgeheven.

Charmant
Ronduit charmant is de uitvoering van het afsluitende ‘Little Girl your Daddy is Calling you’, een melodie afkomstig van nog zo’n vergeten held uit de jazz: Wynton Kelly (1931-1971), met name bekend door zijn samenwerking met Miles Davis op onsterfelijke klassiekers als ‘Kind of Blue’ en ‘Someday my Prince Will Come’.